Zdrowie

Przemysław Wajs jest magistrem wychowania fizycznego, fizjoterapeutą praktykującym w Częstochowie tel. kom. 504 693 465
Wykonuje masaż i rehabilitację ruchową w domu klienta

Ból stóp

Codziennie nasze stopy muszą przeciwstawiać się nie tylko ciężarowi całego ciała, ale także naciskowi na podłoże, sile ciężkości i rozmaitym uderzeniom - na przykład podczas biegu czy skoków. Można więc powiedzieć, że jest to najbardziej eksploatowana część naszego ciała.

Dlaczego stopa boli?

Przeważnie ból spowodowany jest wystąpieniem jednego z trzech głównych powodów:

1. Przemęczeniem stopy - jej nadmiernym obciążaniem podczas codziennych czynności.

2. Noszeniem niewygodnych butów - uciskających, mających niezbyt anatomiczną podeszwę, lub po prostu nie dopasowanych do naszej nogi.

3. Urazem stopy - często wystarczy niezbyt stabilnie stanąć, źle upaść po podskoku, czy też niezbyt nawet mocno się w coś uderzyć.

4. Płaskostopiem - wbrew powszechnej opinii, nie jest to przypadłość występująca tylko u dzieci. Wielu dorosłych również ma z nim problem.

Czasami jednak bóle stóp związane są z poważniejszymi chorobami, takimi jak cukrzyca czy problemy z układem krążenia. W obu przypadkach trzeba bardzo solidnie zadbać o dobrą kondycję tych części ciała - inaczej dolegliwości będą się nasilały.

Częste deformacje stopy będące przyczyną bólu

Z uwagi na to, że stopy eksploatujemy mocno każdego dnia, często pojawiać się w nich mogą różnego rodzaju deformacje. Zaburzają one naturalną motorykę, powodując dotkliwy ból i zmniejszenie zakresu możliwych do wykonywania ruchów. Jedną z najpopularniejszych przypadłości jest płaskostopie. Pojawić się może na przykład jako konsekwencja noszenia niewygodnych butów - u kobiet przeważnie tych na wysokim obcasie.

Kolejną deformacją przysparzającą bólu są paluchy koślawe. Polega na tym, że duży palec stopy wygina się w kierunku drugiego palca, w skrajnych przypadkach wręcz na niego zachodząc od góry. Jest to przypadłość charakterystyczna dla pań, które długo i często noszą buty na obcasie z wąskimi noskami - może jednak pojawić się również u mężczyzn chodzących w niewygodnym obuwiu.

Zapalenie ścięgna podeszwowego może z kolei doprowadzić do powstania tak zwanych ostróg piętowych. Wyrośla kostne są widoczne na RTG. Ból lokalizuje się w obrębie pięt, wzmaga się zaś podczas chodzenia i stania, zwłaszcza z ciężarem ciała przeniesionym na jedną nogę.

Jak powinniśmy dbać o nasze stopy?

Poza kwestiami kosmetycznymi, istotna jest też codzienna dbałość o dobrą kondycję i sprawność stóp. Obejmuje ona nie tylko odpowiednią dawkę odpoczynku - trzeba również zapewnić sobie maksymalny możliwy komfort chodzenia.

Stopa, podobnie jak dłoń, poruszana jest długimi ścięgnami biegnącymi od kończyny - w tym przypadku łydki. Każdy uraz nogi więc odbije się również niekorzystnie na tej jej części. Dlatego też należy zwracać uwagę na kondycję mięśni, naczyń krwionośnych i nerwów całej kończyny - nie tylko samej stopy.

Absolutną podstawą jest wygodne, anatomiczne obuwie, dopasowane dobrze rozmiarem. Powinniśmy nosić je jak najczęściej się da - oczywiście, nie pójdziemy w adidasach na ważne spotkanie, nic jednak nie stoi na przeszkodzie, aby zaraz po pracy zmienić obuwie.

Jeżeli uprawiamy sporty, warto zaopatrzyć się w elastyczne ochraniacze stawu skokowego, to on bowiem najczęściej doznaje kontuzji. Ważne jest, aby nawet przy regularnych ćwiczeniach obciążać stopy stopniowo, dać im chwilę na dostosowanie się do wzmożonego wysiłku.

Szczególną troską muszą swoje stopy otoczyć diabetycy.

Tak zwana stopa cukrzycowa jest powodem aż 50% amputacji w Polsce - a choroba zacząć może się całkiem niewinnie, właśnie od bólu i uczucia ciężkości w stopie. W ramach profilaktyki absolutnie konieczne jest noszenie wygodnego obuwia i dbanie o to, aby nie naruszyć ciągłości skóry. Każda, nawet najmniejsza ranka, może spowodować reakcję lawinową prowadzącą nawet do martwicy.

Ból szyi - jak mu przeciwdziałać

Podobnie jak w przypadku bólu kręgosłupa - winny jest zazwyczaj nasz tryb życia.

Dlaczego boli szyja?

Powodów bólu w odcinku szyjnym może być kilka. Najpopularniejsze z nich to:

- Niewygodna pozycja w czasie snu - kiedy śpimy na niewygodnej poduszce, kręgi szyjne są nienaturalnie wygięte. Nasze mięśnie zamiast odpoczywać, muszą wówczas niwelować problem stwarzany przez zbyt wysokie lub za miękkie podparcie dla głowy. Ból pojawia się czasami już w nocy, przeważnie jednak nad ranem. Potrafi trwać nawet kilka dni, zwłaszcza, jeśli śpimy cały czas tak samo.

- Niewłaściwa postawa podczas pracy - często pracując przy biurku czy przed monitorem komputera, pochylamy się do przodu. Wyginamy w ten sposób górną część kręgosłupa, co nie jest dla niego naturalną pozycją. Pojawia się najpierw lekkie drętwienie, później odczuwalne napięcie mięśni, a w końcu dotkliwy ból.

- Mała aktywność ruchowa - jeżeli większość czasu spędzamy w pozycji siedzącej, pochylając się do przodu, nasze mięśnie są zbyt obciążone. Kiedy brakuje im do tego regularnego ruchu, są również słabe. Połączenie tych dwóch czynników sprawia, że szybko nadwerężamy mięśnie i zaczyna nas boleć szyja oraz górna część pleców.

- Naciągnięcie mięśnia - zwykle występuje jako konsekwencja zbyt gwałtownych ruchów lub innego typu urazu mechanicznego. Mięśnie zaczynają nas boleć, co daje objawy podobne jak w pozostałych przypadkach. Jeśli damy im odpowiednio odpocząć i zastosujemy dostępne bez recepty maści, zwykle, jeżeli uraz był niewielki, dolegliwości przechodzą samoistnie.

Każdą z tych przyczyn, poza niespodziewanymi urazami, możemy sami, bez większego problemu wyeliminować. Ważne jest, aby zdawać sobie sprawę z występowania czynników obciążających górną część kręgosłupa i jego mięśnie - inaczej przypomnimy sobie o ich istnieniu w momencie, gdy nie damy rady usiedzieć kilku minut bez przeszywającego bólu.

Zapobieganie bólom szyi

W domu: Starajmy się nie spędzać zbyt dużo czasu w jednej pozycji. Nawet krótka jej zmiana i delikatne ćwiczenia, jak kręcenie głową, pozwalają mięśniom się odprężyć. Dbajmy o to, aby zachowywać prawidłową postawę.

W nocy: Niezbyt miękki materac i poduszka, w której się nie "zapadamy", pozwolą nam nie tylko lepiej się wyspać, ale również budzić się bez nieprzyjemnego zdrętwienia i bólu szyi.

W pracy: Monitor komputera powinien zawsze być ustawiony na wysokości wzroku, nie będziemy musieli się nad nim pochylać. Niestety, z dokumentami przeważnie nie da się tak zrobić, toteż istotne są przerwy, podczas których zmienimy na chwilę pozycję ciała.

Ćwiczenia na mięśnie szyi i karku

Mięśnie odpowiedzialne za utrzymywanie naszej głowy w odpowiedniej pozycji również można ćwiczyć. Dzięki temu stają się silniejsze, bardziej wytrzymałe i radzą sobie nawet, jeśli kilka godzin dziennie musimy siedzieć przy biurku.

Ćwiczenie 1: splatamy dłonie za głową, na szyi bądź potylicy. Naciskamy na nie głową tak, aby wyraźne poczuć naciąganie się mięśni. Rozluźniamy się, powtarzamy ćwiczenie.

Ćwiczenie 2: dłoń opieramy na skroni, po czym staramy się obrócić głowę nie przesuwając ręki. Pojawi się nacisk głowy na dłoń - wytrzymujemy go przez chwilę, po czym się rozluźniamy. Powtarzamy w drugą stronę.

Ćwiczenie 3: w pozycji jak poprzednio, stawiamy opór próbie wykonania skłonu głowy w bok.

Ćwiczenie 4: dłonie splatamy pod brodą i stawiamy opór podczas skłonu głowy w przód.

Są to najprostsze ćwiczenia, które można wykonać nawet podczas pracy - trwają chwilę, ale naszym mięśniom pozwalają odpocząć.

Ból nóg

Kiedy bolą nogi, potrzebujemy nie tylko odpoczynku.

Najczęstszą przyczyną bólu kończyn dolnych jest po prostu ich przemęczenie. Nadmierne przeciążanie nóg powoduje problemy z krążeniem oraz ucisk na nerwy, co w efekcie powoduje po pierwsze obrzęki, po drugie odczuwalny ból kończyn.

Przeważnie uważamy, że wszystko będzie ok., jeśli po wyczerpującym dla nóg dniu po prostu damy im odpocząć i ewentualnie posmarujemy jedną z dostępnych bez recepty, łagodzących obrzęki maści. Niestety, w ten sposób zmniejszamy tylko chwilowo dolegliwość - ale nie usuwamy jej przyczyny. Jutro przecież znów obciążymy nogi ponad ich wytrzymałość.

Konsekwencje mogą natomiast być bardzo poważne.

Bolesne obrzęki nóg zazwyczaj są sygnałem, że coś niedobrego dzieje się z naszym mikrokrążeniem. Warto wówczas odwiedzić kardiologa, ponieważ może to być efekt ogólnych zaburzeń krążenia krwi, które należy zacząć jak najszybciej leczyć.

Ból w stawach natomiast może oznaczać ich nadwerężenie, mogące prowadzić do ogólnych problemów z poruszaniem. Jeśli nogi bolą nas głównie na wysokości kolan, kostek i stawów biodrowych, warto zainteresować się przyczynami - bo być może konieczne będzie leczenie tych właśnie miejsc z powodu zaczynających się zmian zwyrodnieniowych.

Trzeba podejść do sprawy bardziej kompleksowo:

Zadbać o utrzymanie prawidłowej wagi - każdy zrzucony kilogram to mniejsze obciążenie nóg i stawów.

Dbać o krążenie ogólnoustrojowe - żadnych papierosów, mocnej kawy, za to więcej ruchu oraz przebywania na świeżym powietrzu.

Nosić wygodne obuwie - nawet, jeżeli w pracy wymagane są eleganckie pantofle, można odciążyć stopę wysuwając ją od czasu do czasu z butów. Po pracy natomiast załóżmy od razu coś wygodniejszego, dobrze dopasowanego do stopy i na płaskiej, dopasowanej do naturalnego kształtu stopy, podeszwie.

Zadbać o odpowiednią dietę - bogatą w wapń, fosforany, witamina D, z niewielką ilością prostych węglowodanów i kwasów tłuszczowych omega 6. Nasze jedzenie powinno być urozmaicone i dostarczać wszystkich niezbędnych składników odżywczych, tak, aby na nasze nogi nie oddziaływał ogólny zły stan zdrowia.

Należy też oczywiście zwrócić uwagę na odpowiednią dawkę ruchu, ale takiego, który nie będzie zbytnio obciążał stawów, jednocześnie jednak wzmocni mięśnie i ścięgna. To od nich w dużym stopniu zależy kondycja naszych nóg.

Poważniejsze powody bólu nóg

Jak w przypadku każdej dolegliwości, nawet "banalny" ból nóg może mieć poważniejsze podłoże. Najczęściej jest to:

Uraz mechaniczny - nawet, jeśli wystąpił już dłuższy czas temu, nadal może dawać objawy i przeszkadzać w funkcjonowaniu. Starajmy się więc, jeśli już nas to spotka, dbać o całkowite wyleczenie, włącznie z odpowiednią rehabilitacją.

Zaburzenia krążenia krwi - nadciśnienie, problemy z sercem i naczyniami krwionośnymi, często są przyczyną obrzęków i bólu w obrębie kończyn dolnych. Jeśli podejrzewamy ten właśnie powód, konieczna jest wizyta u specjalisty.

Stany zapalne - bóle występujące w okolicy stawów zawsze są wskazaniem do odwiedzenia lekarza. Mogą wskazywać na zmiany zwyrodnieniowe, które nie leczone prowadzić mogą nawet do całkowitej utraty możliwości poruszania się.

Neuropatia - dość często ból nóg jest pochodzenia nerwowego, na przykład w skutek wypadnięcia dysku międzykręgowego i zwiększonego ucisku na korzonki nerwowe w tym rejonie. Ból promieniuje wtedy właśnie do kończyn dolnych.

Jeżeli dolegliwości powtarzają się, trwają długo, są szczególnie dokuczliwe - nie czekajmy i skonsultujmy się z lekarzem.

Znamiona a słońce

Zagrożeniem dla skóry są znamiona. Są to wrodzone nieprawidłowości rozwojowe skóry. Mogą one wychodzić z naskórka, naczyń krwionośnych i chłonnych, komórek barwnikowych skóry - melanocytów . Znamiona barwnikowe są plamistymi lub lekko wypukłymi zmianami o brunatnym zabarwieniu, gładkiej lub też niekiedy lekko owłosionej skóry. Wystawiane na słońce lub mechanicznie podrażnione np. przez piasek, odzież, mogą przybrać postać złośliwą i rozwinąć się w czerniaka.

Rozróżniamy cztery odmiany czerniaka:

- Taki, który rozwija się z płaskich, nieowłosionych znamion skórnych. Występuje najczęściej u kobiet w wieku średnim. Tworzy nierównomiernie przebarwioną plamę, z nieregularnymi drobnymi uwypukleniami o nierównych zarysach. Rozwój jego może trwać nawet kilka lat.

- Drugą odmianą jest czerniak, który wychodzi z plam soczewicowatych, stosunkowo łagodny, rozwija się wiele lat, głownie u osób starszych. Rozpoznajemy go po plamach w kolorze kawy z mlekiem, o nieregularnych zarysach i nierównym przebarwieniu. Pierwszym sygnałem zezłośliwienia jest powstawanie wyczuwalnych guzków.

- Czerniak guzkowaty - to bardzo szybko rozwijający się guzek, który ulega owrzodzeniu. Najczęściej usytuowany jest na głowie, plecach i karku i częściej występuje u mężczyzn. Jest on bardzo groźny, dość szybko daje przerzuty. Umieralność na niego mimo leczenia, w ciągu pięciu lat daje tylko 30% pacjentom.

- Czerniak bezbarwnikowy jest odmianą najgroźniejszą, ale na szczęście rzadką. Komórki nowotworowe są tak złośliwe, że nie potrafią wytwarzać melaniny.

U osób młody czerniak najczęściej pojawia się na klatce piersiowej - u mężczyzn lub na dolnych partiach nóg - u kobiet. U osób starszych nowotwór wybrał sobie twarz. Nie oznacza to jednak, że nie może rozwinąć się na innych częściach ciała. Bardzo ważna jest stała kontrola skóry, zwłaszcza znamion. Na słońce wychodzimy posmarowani kremami z filtrem przeciw UVB i UVA.

Niepokojącymi objawami są:

- pojawienie się czerwonej obwódki

- powiększenie się znamienia i sączące owrzodzenia w jego obrębie

- brodawkowaty przerost powierzchni znamienia

- świąd skóry w jego pobliżu.

Leczenie czerniaka wymaga leczenia chirurgicznego i chemioterapii.

Ból pleców

Problemem przeważnie jest po prostu nieprawidłowy tryb życia - godziny spędzane przed komputerem czy telewizorem, brak aktywności fizycznej, osłabione mięśnie. Czasami jednak przyczyna bólu może być poważniejsza.

Kiedy zwrócić się do lekarza?

Istnieje kilka szczególnych rodzajów bólu pleców, które powinny skłonić nas do szybkiego zasięgnięcia porady lekarskiej. Są one charakterystyczne dla następujących przypadłości:

Wypadnięcie dysku międzykręgowego - objawia się bardzo silnym, ciężkim do pomylenia z czymkolwiek innym, bólem w okolicy lędźwiowej.

Ból zaostrza się przy próbach poruszania, skrętów, zginania, czy też na przykład podczas kaszlu lub próby podniesienia czegoś. Należy położyć się na płaskiej powierzchni i wezwać pomoc lekarską, najlepiej ortopedę.

Zapalenie stawów - ból i sztywność w okolicy lędźwi i pośladków, połączony z tymi samymi dolegliwościami ze strony kończyn. Często pojawia się obrzęk drobniejszych stawów, mamy problem z ich zginaniem i ogólnie z poruszaniem się. Pomoc lekarska nie jest pilnie potrzebna, nie trzeba wzywać pogotowia - jednak koniecznie trzeba udać się do poradni reumatologicznej.

Ostre, infekcyjne zapalenie nerek - również objawia się bólem, zlokalizowanym w dość charakterystyczny sposób tuż powyżej pasa, po jednej stronie pleców. Połączony jest z gorączką i ogólnym pogorszeniem się samopoczucia. Konieczne jest leczenie antybiotykami, trzeba więc zgłosić się do lekarza.

Guz rdzenia kręgowego - daje bardzo charakterystyczną bolesność połączoną z drętwieniem kończyn, mrowieniem, nasilająca się zwłaszcza w nocy. Wymaga szybkiej konsultacji lekarskiej i wdrożenia odpowiedniego leczenia.

W wymienionych wyżej przypadkach nie próbujmy leczyć się sami w domu, ważna jest prawidłowa terapia, którą zapewnić może tylko lekarz.

Co zrobić, jeśli plecy nie dają nam normalnie żyć?

Najczęściej jednak bóle pleców są efektem naszego trybu życia. W takich przypadkach, jeśli wiemy doskonale, że zamiast pojeździć rowerem czy pójść na spacer, siedzimy cały dzień przed monitorem - zacząć trzeba właśnie od zmiany tego nawyku.

Doraźnie możemy zastosować maści i środki przeciwbólowe dostępne bez recepty. Nie można ich jednak używać cały czas, dlatego już od momentu pojawienia się pierwszych symptomów "zasiedzenia" - koniecznie trzeba znaleźć godzinkę dziennie na dowolną formę aktywności fizycznej.

Niektóre kluby fitness i siłownie mają specjalne zestawy ćwiczeń, przeznaczonych właśnie dla osób, które zaczynają cierpieć na dolegliwości ze strony pleców, mięśni i kręgosłupa. Warto z nich skorzystać, profesjonalna pomoc ze strony trenera szybciej pozwoli nam się uporać z efektami dotychczasowego braku dbałości o zdrowie.

Jak zapobiegać bólom pleców?

Większości osób zapewne nie spodoba się to, co teraz napiszę - ale najlepszym sposobem zapobiegania takim dolegliwościom jest zwiększenie aktywności ruchowej. Najlepsze są ćwiczenia, przy których poruszamy całym ciałem - na przykład pływanie czy gra w tenisa.

Nie należy jednak zaczynać od razu godzinnego treningu na siłowni, bo możemy sobie bardziej zaszkodzić, niż pomóc. Najpierw trochę się rozruszajmy - regularne wymachy ramion kilka razy dziennie, skłony, szybkie spacery, jeżdżenie do sklepu rowerem a nie samochodem, wchodzenie po schodach zamiast używania windy. Intensywność ruchu należy zwiększać zawsze stopniowo.

Oprócz tego warto wprowadzić kilka zmian w swoim trybie życia:

- zadbać o prawidłową postawę ciała, podczas pracy i kiedy chodzimy - panie powinny czasami zamienić wysokie obcasy na płaską podeszwę;

- przyzwyczaić się do regularnego zmieniania pozycji ciała i robienia sobie co godzinę krótkiej przerwy, podczas której przeciągniemy się i pozwolimy chwilę odpocząć mięśniom;

- dostosować sprzęty codziennego użytku do swojego zwrotu - tak, aby nie garbić się nad deską do prasowania czy nie kulić na zbyt niskim krześle;

- zmienić materac łóżka na średnio twardy, unikać zupełnie miękkich.

Ból w tylnej części głowy

Bólu głowy zlokalizowanego w jej tylnej części nie należy jednak lekceważyć. Zwłaszcza, jeśli jest pulsujący i pojawia się nie pierwszy już raz. Jest on bowiem charakterystyczny dla podwyższonego ciśnienia tętniczego.

Wysokie ciśnienie tętnicze nie daje przeważnie praktycznie żadnych objawów, jest jednak bardzo niebezpieczne dla zdrowia i życia. Ściany naczyń krwionośnych są zbyt mocno obciążone, co może spowodować na przykład wylew krwi do mózgu.

Poszczególne narządy ciała ulegają uszkodzeniu - najczęściej dotyczy to nerek, układu krążenia i serca, oraz układu nerwowego.

Jeżeli od pewnego czasu zaczęliśmy odczuwać dość dotkliwy, często tępy lub pulsujący ból w tylnej części głowy, należy zacząć mierzyć ciśnienie tętnicze.

Prawidłowy pomiar ciśnienia:

Używamy ciśnieniomierza z mankietem na ramię, nadgarstkowe są mało dokładne; mierzymy po kilku minutach odpoczynku; przyjmujemy pozycję siedzącą, wyprostowaną, z obiema nogami opartymi na ziemi; mankiet ciśnieniomierza zakładamy bezpośrednio na gołą skórę (zdejmujemy bluzki bądź podciągamy rękawy jeśli nie są one obcisłe).

Pomiaru można oczywiście dokonać w gabinecie lekarskim, zazwyczaj również w ambulatorium w dowolnej przychodni. Średnie wartości przekraczające 140/90 powinny skłonić nas do zasięgnięcia porady specjalisty kardiologa i oczywiście zastosowania się do jego wskazówek.

Inne przyczyny bólu z tyłu głowy:

Często ból zlokalizowany z tyłu głowy promieniuje od karku. Można wówczas podejrzewać zbyt silne obciążenie górnego odcinka kręgosłupa, naciągnięcie mięśni karku bądź tak zwane "przewianie". Z tymi dolegliwościami zazwyczaj poradzimy sobie samodzielnie.

Jeżeli ból rozpoczyna się w karku, najprawdopodobniej po prostu zbyt długo siedzieliśmy w jednej pozycji, schylaliśmy się, bądź wyjątkowo niewygodnie spaliśmy. Uwaga jednak - jeśli takie bóle się powtarzają, możliwe jest, że górne kręgi kręgosłupa ulegają zwyrodnieniu. Konieczna jest konsultacja lekarska.

Czasami w tylnej części głowy lokalizuje się ból migrenowy. Nie jest to typowe, ale może się tak zdarzyć - wtedy postępujemy podobnie jak przy wcześniejszych migrenach.

Ból korzonków

Przyczyn takiego bólu może być jednak wiele. Najczęściej spotykaną jest uszkodzenie krążka międzykręgowego, zmiany i stany zapalne w układzie kostnym, stawowym bądź mięśniowym, obrzęki. Wspólnym efektem tych przypadłości jest jednak to samo: ucisk na korzonki nerwowe, sprawiający bardzo silny ból.

Korzonki nerwowe

"Korzonki" są pęczkami włókien nerwowych, które odchodzą od rdzenia kręgowego pomiędzy jego poszczególnymi kręgami. Występują parami - po dwa z prawej i z lewej strony rdzenia. Takie ich umiejscowienie sprawia, że są bardzo wrażliwe na wszelkie zmiany stanu zdrowia zarówno samego kręgosłupa, jak i jego najbliższej okolicy.

Ucisk na korzonki nerwowe powoduje silne dolegliwości, mające charakter nerwobólu. Ze względu na rozmieszczenie włókien nerwowych, ból może pojawiać się zarówno w okolicy lędźwiowej, jak i na wysokości klatki piersiowej czy szyi.

Rwa ramienna

W tym przypadku problemy dotyczą wyższych partii kręgosłupa. Ból zaczyna się od szyi i promieniuje w kierunku barku i ręki. Szczególnie odczuwalne jest to w nocy, także pod postacią mrowienia palców dłoni oraz przykurczy mięśniowych. Poprawia się po "rozruszaniu", kiedy wstaniemy już z łóżka.

Bóle lędźwiowo - krzyżowe

Wypadnięcie dysku, rwa kulszowa - dotyczą dolnego odcinka kręgosłupa. Ból często jest napadowy i tak silny, że praktycznie nie można wykonywać żadnych ruchów - powodują bowiem zaostrzenie dolegliwości.

Co robić, jeśli złapie nas ból korzonków?

Oczywiście, kiedy łapie nas nagły ból, pierwszą rzeczą, o której myślimy - jest jego złagodzenie. I to szybkie. Najlepiej działa wówczas:

Rozgrzanie bolących miejsc - można tradycyjnie, okrywając je czymś ciepłym, albo zastosować jedną z dostępnych maści rozgrzewających. Ciepło rozluźni mięśnie, zmniejszając tym samym ucisk na nerwy i łagodząc ból.

Położenie się na dość twardym materacu, bez poduszki, z nogami nieco wyżej niż głowa. To również odciąży kręgosłup.

Użyć środków przeciwbólowych i przeciwzapalnych, a także rozkurczających mięśnie. Tabletki o działaniu wyłącznie przeciwbólowym również pomogą, ale zdecydowanie mniej i na krócej.

Ważne jest, żeby nie lekceważyć nawet pojedynczego ataku bólu - skoro bowiem wystąpił, to znak, że dzieje się coś niedobrego.

Dlaczego trzeba pójść do lekarza?

Zwlekanie z wizytą u specjalisty "bo przeszło samo" jest obarczone sporym ryzykiem. Bóle, które powszechnie określamy jako "korzonki", mogą kryć w sobie wiele różnych zaburzeń, dotyczących zarówno samego kręgosłupa, jak i obszarów wokół niego. Czasami związane są też z innymi chorobami, także ogólnoustrojowymi - nie można ich więc zignorować tylko dlatego, że chwilowo przestało nas boleć.

Lekarz zaleci odpowiednie preparaty, dostosowane do rodzaju i natężenia bólu. Wykona też badania w celu sprawdzenia, jaka dokładnie jest przyczyna dolegliwości i dopiero na tej podstawie określi najlepszy sposób leczenia.

Najczęściej wiązać się ono będzie również z fizykoterapią, niezależnie bowiem od leczenia farmakologicznego - konieczne jest też wzmocnienie mięśni i poprawa ich kondycji.

Czy można zapobiec bólom korzonków?

Jest to akurat przypadłość, na którą mamy całkiem spory wpływ. Jeśli nie wynika z innych chorób, takich jak nowotwory, to przeważnie jest po prostu efektem zbyt siedzącego trybu życia. Trzeba więc go koniecznie zmienić: przyzwyczaić się do codziennych spacerów, zacząć pływać (najlepiej na plecach), spędzać więcej czasu na ogrodzie czy działce niż przed telewizorem.

Czasami bóle korzonków wynikają jednak z mechanicznych urazów lub stanów zwyrodnieniowych kości. Wtedy profilaktyka ma na celu utrzymanie ich dobrej kondycji i musi być zalecana przez lekarza prowadzącego.

Ból kręgosłupa

Zdrowy kręgosłup pozwala nie tylko zachować prawidłową postawę ciała i pełną sprawność ruchową człowieka. To właśnie on chroni rdzeń kręgowy, zapewniając jednocześnie dobre funkcjonowanie całego układu nerwowego. Wszelkie problemy kręgosłupa odczuwamy niemal natychmiast i to nie tylko w jego rejonie.

Bóle kręgosłupa są obecnie tak częste, że mówić można o chorobie cywilizacyjnej. Różnego rodzaju dotykające go schorzenia są jednym z najpoważniejszych obecnie problemów bardzo utrudniają bądź całkowicie uniemożliwiają normalne życie, pracę, kontakty z ludźmi, wypoczynek, aktywność fizyczną, a czasami nawet codzienne, proste czynności.

Najczęściej spotykanymi dolegliwościami kojarzonymi z kręgosłupem są:

Uszkodzenia krążka międzykręgowego - wywołane zwykle przeciążeniem, urazem bądź zwiększonym napięciem mięśni.

Bóle odcinka lędźwiowego - powodowane przez zmiany zwyrodnieniowe kręgów, napięcie mięśni bądź neuropatię.

Bóle pleców - z powodu zmian w kręgosłupie i zwiększonego napięcia mięśni, powstaje ból odczuwalny na wysokości łopatek, promieniujący w obie strony ciała.

Bóle karku (szyi) - bardzo obecnie częsta dolegliwość, pojawiająca się jako efekt siedzącego, zwykle przed telewizorem czy komputerem, trybu życia.

Napięcie mięśniowe - silny stres bądź ciężka lub jednostajna praca, może powodować stałe, przedłużające się napięcie mięśni grzbietu i w konsekwencji bolesność w obrębie kręgosłupa, na różnej wysokości.

Powody bolesności kręgosłupa mogą być bardzo różne. Czasami wynikają bezpośrednio z różnych urazów pleców, ich jednorazowego czy sporadycznego przeciążania - częściej jednak pracujemy na ten ból przez całe swoje życie.

Dlaczego zaczyna boleć kręgosłup?

Jeśli nie doznaliśmy urazów mechanicznych kręgosłupa i wykluczono już różne jego stany chorobowe i patologie wrodzone - można zwykle spokojnie założyć, że winny jest nasz tryb życia. Siedzący, lub wprost przeciwnie, za bardzo forsujący nasze plecy.

Często przyczyną bólu kręgosłupa jest też zbytnie folgowanie sobie ze smakołykami - czyli po prostu nadwaga. Kiedy masa naszego ciała rośnie, ten najważniejszy element szkieletu jest przeciążany praktycznie przez cały czas. Każdym nadmiarowym kilogramem więc, pracujemy na późniejsze kłopoty z plecami.

Profilaktyka bólu kręgosłupa

Wystarczy przeważnie wprowadzić cztery główne zmiany, aby nasz kręgosłup długo cieszył się dobrą kondycją i nie przysparzał nam niepotrzebnych problemów:

1. Dbanie o prawidłową postawę ciała - zarówno podczas chodzenia, pracy, jak też w czasie snu.

2. Częsta zmiana pozycji ciała - jeśli dłużej siedzimy przy biurku, starajmy się co godzinę wstać i przeciągnąć, zrobić kilka skłonów, przespacerować się choćby kawałek.

3. Więcej aktywności fizycznej - zadbamy nie tylko o wzmocnienie mięśni pleców, ale także pozbędziemy się zbędnych kilogramów, odciążając w ten sposób kręgosłup.

4. Nie przeciążamy kręgosłupa - dotyczy to zarówno podnoszenia ciężkich przedmiotów, jak i wykonywania gwałtownych ruchów całym ciałem, grożących urazami mechanicznymi.

Jak widać nasz kręgosłup nie jest szczególnie wymagający - wystarczy poświęcić mu każdego dnia raptem godzinkę czasu.

Co zrobić, jeśli już boli?

Warto odwiedzić swojego lekarza i opowiedzieć mu o zaobserwowanych dolegliwościach najlepiej już wtedy, kiedy dopiero się pojawiły i nie są jeszcze szczególnie dokuczliwe. Na tym etapie przeważnie udaje się odzyskać pełną sprawność i wrócić do normalnego życia.

Przeważnie jednak zwlekamy z tą wizytą, tłumacząc sobie, że pewnie niewygodnie spaliśmy, podnieśliśmy coś ciężkiego, albo nas "przewiało". Często niestety kończy się to dużym pogłębieniem zmian w kośćcu, prowadzącym do częściowej niesprawności. Nie warto więc ryzykować.

Sami natomiast możemy zmienić swój tryb życia: odpoczynek bierny zamienić na czynny, do sklepu pójść spokojnie spacerkiem zamiast jechać samochodem, kupić dobry, średnio twardy materac do łóżka. Jeżeli pracujemy przy biurku - niech nasze krzesło będzie dobrze dopasowane do wzrostu i wygodne, podtrzymujące dobrze kręgosłup.

Ból głowy

Jeśli jednak nie przechodzi lub wraca po kilku godzinach, zaczynamy się niepokoić. Zwykle słusznie, ponieważ takie nawracające bóle głowy mogą wiązać się z konkretnymi chorobami. Kiedy więc mamy powód do niepokoju?

Bóle samoistne, czyli niegroźne dla zdrowia

Samoistne bóle głowy pojawiają się od czasu do czasu kiedy na przykład bardzo się zmęczymy lub jesteśmy zdenerwowani. Nie oznaczają żadnej innej choroby, same w sobie są "chorobą" - można spokojnie ograniczyć się do przyjęcia środka przeciwbólowego.

Wśród samoistnych bólów głowy wyróżniamy:

Bóle klasterowe - są stosunkowo rzadko spotykane, za to bardzo charakterystyczne. Ból rozpoczyna się w okolicy oka, szybko narasta, obejmując całą połowę twarzy. Towarzyszy mu przeważnie łzawienie i uczucie "zatkanego nosa". Trwa to do pół godziny, może się powtarzać kilka razy w ciągu doby.

Bóle typu napięciowego - tępy, ciągły, sprawiający wrażenie, jakby założono nam na głowę obręcz i silnie ją ściskano. Nie towarzyszą mu przeważnie żadne inne objawy, ale sam ból może trwać bardzo długo - nawroty zdarzać się mogą nawet przez kilka miesięcy. Wywołany jest przeważnie czynnikami zewnętrznymi: silnymi emocjami, stresem, nadmiarem pracy, zanieczyszczeniami w powietrzu, hałasem.

Migrena - najbardziej uciążliwa dolegliwość, ponieważ w tym przypadku ból jest tak silny, że praktycznie wyłącza nas z normalnego życia. Towarzyszą mu mdłości, wymioty, zaburzenia widzenia, nadwrażliwość na światło i dźwięki. Napad może trwać kilka do nawet kilkudziesięciu godzin, dlatego zaleca się przyjęcie środka przeciwbólowego na samym jego początku później działanie będzie znacznie słabsze. Dobrze jest znaleźć ciche, zaciemnione pomieszczenie i położyć się płasko czekając, aż środek zacznie działać.

Czasami ból głowy występuje w typowych, życiowych sytuacjach - podczas miesiączki u kobiet, po nadużyciu alkoholu czy wypaleniu wielu papierosów w krótkim czasie, w wyniku bardzo stresującego zdarzenia.

Warto mieć w domowej apteczce leki przeciwbólowe, pozwalające szybko zareagować na silne dolegliwości i uniknąć długiego męczenia się.

Częstym błędem jest łączenie ze sobą kilku środków zawierających tą samą substancję czynną. Przeważnie jest to paracetamol - trzeba wiedzieć, że branie go w zbyt dużych i częstych dawkach może powodować silne zatrucie i uszkodzenie wątroby. Sprawdzajmy więc, czy używane tabletki są oparte na różnych składnikach czynnych.

Ból głowy, który powinien nas zaniepokoić

"Niewinny" ból głowy może sygnalizować również bardzo poważne dolegliwości. Powinniśmy skontaktować się z lekarzem, jeżeli:

- ból jest szczególnie silny, pojawia się nagle, nie jest jednak bólem migrenowym

- ból nawraca przez dłuższy okres czasu, a kolejne ataki są coraz silniejsze

- ból jest tak silny, że budzi nas w środku nocy bólowi towarzyszą takie objawy, jak: zaburzenia świadomości, widzenia, omdlenia

- bólowi towarzyszy wysoka gorączka

- utrudnia poruszanie głową, zgięcie karku, towarzyszą mu niedowłady kończyn

- wydaje się być punktowy i często nawraca w tym samym miejscu.

W tych przypadkach często niezbędna jest konsultacja neurologiczna, na którą skieruje nas lekarz rodzinny.

Choroby, którym towarzyszy ból głowy

Problemy stomatologiczne - często zepsuty, bolący ząb, może powodować także uporczywe bóle głowy, najczęściej promieniując na twarz i żuchwę. Koniecznie trzeba sprawdzić, czy nie występuje stan zapalny.

Zapalenie zatok - to jedna z najczęstszych przyczyn silnego bólu głowy. Charakterystyczny jest tępy ból połączony z wrażeniem ucisku, najsilniejszy w godzinach popołudniowych oraz przy pochylaniu głowy do przodu.

Choroby oczu - szczególnie nie leczona jaskra, ale również innego rodzaju problemy związane z oczami, mogą dawać objawy bólowe także w innych częściach głowy. Infekcje, przeziębienia - podczas grypy lub zaziębienia często również pojawia się ból głowy, najczęściej wraz z gorączką i osłabieniem.

Nadciśnienie tętnicze - ból jest charakterystyczny, umiejscowiony z tyłu głowy. Najczęściej pulsujący i nawracający, zwłaszcza po wysiłku fizycznym i podczas stresu.

Zapalenie opon mózgowych - silny ból głowy z wysoką gorączką. Charakterystyczne jest to, że chory nie jest w stanie przygiąć głowy do klatki piersiowej. Występuje senność, wymioty, zaburzenia świadomości. Stan niebezpieczny dla życia - konieczna interwencja lekarza.

Pęknięcie tętniaka mózgu - ból określany jako "najgorszy w życiu", pojawiający się nagle, promieniuje do karku. Chory ma sztywność karku, często wymioty, czasem traci świadomość. Stan niebezpieczny dla życia - konieczna interwencja lekarska.

Ból brzucha

Dolegliwości, które możemy spokojnie leczyć w domu

Najbardziej "popularnym" wśród kobiet bólem brzucha jest ten, który występuje podczas miesiączki. Oczywiście, nie wymaga on żadnej interwencji lekarskiej, przejdzie sam za 2-3 dni. W tym czasie jednak możemy sobie pomóc lekami przeciwskurczowymi oraz przeciwbólowymi, które dostępne są bez recepty. Jeśli jednak ból jest znacznie bardziej dotkliwy niż zwykle, warto zasięgnąć porady swojego ginekologa.

Tak zwane "problemy żołądkowe" pojawiają się zwykle po spożyciu zbyt dużych porcji jedzenia, często tłustego lub ciężkostrawnego. Mogą być też efektem dobrej zabawy poprzedniego wieczora, czyli po prostu nadużycia alkoholu. Należy przejść na dietę lekkostrawną, odpocząć, ewentualnie uzupełniać płyny pijąc więcej wody - jest to ważne zwłaszcza, jeśli do bólu dołączyła się biegunka lub wymioty.

Bolesność może pojawić się również przy zaparciach. Ten problem zwykle szybko rozpoznajemy samodzielnie, bez pomocy lekarza. Towarzyszą mu często wzdęcia, uczucie "pełności" w brzuchu, czasami zgaga. Jeśli powtarza się to często, warto przemyśleć swoją dietę i zacząć jeść pokarmy bogatsze w błonnik, zmniejszyć ilość posiłków z produktów wysoko przetworzonych oraz unormować godziny, w jakich jadamy. Doraźnie można zastosować jeden z dostępnych bez recepty środków na tą dolegliwość - choć pomóc może też zwykłe, surowe jabłko lub jogurt.

Jeśli ból pojawia się głównie w sytuacjach stresowych, trzeba pomyśleć o zmniejszeniu ich częstotliwości. Dobrze sprawdza się uprawianie sportów i udział w zajęciach relaksacyjnych, w obu przypadkach nasz system nerwowy stanie się z czasem znacznie odporniejszy.

Kiedy bezwzględnie trzeba zgłosić się do lekarza?

Towarzyszące bólom brzucha objawy, które powinny być sygnałem do natychmiastowego zasięgnięcia porady lekarskiej, to:

wymiotowanie krwią lub treścią podobną do "fusów po kawie" stolec z krwią, lub też w kolorze przypominającym smołę nietypowy kształt stolca - długi, ale bardzo cienki bardzo intensywne wymioty lub biegunka zmiany koloru skóry na bardzo blady bądź żółtawy podejrzenie, że przyczyną bólu może być serce wysoka gorączka, osłabienie, trudności w oddychaniu podejrzenie silnego zatrucia, rośliną lub środkiem chemicznym każdy dotkliwy lub przedłużający się ból w trakcie ciąży

W tych przypadkach lepiej jest nie ryzykować i skontaktować się z lekarzem. Jeżeli dolegliwości są bardzo silne, wskazane jest wezwanie pogotowia lub udanie się do szpitala na izbę przyjęć.

O jakich chorobach ostrzega brzuch?

Chorób związanych z bólami brzucha jest mnóstwo, nie wszystkie nawet dotyczą bezpośrednio jamy brzusznej. Najczęstsze z nich to:

Zawał serca - ból brzucha może być jego nietypowym objawem, występującym zwłaszcza u kobiet. Atak może zacząć się od piekącego bólu w górnej części brzucha, dołącza do niego zwykle uczucie lęku, wzmożone pocenie się oraz nudności. Ból może, ale nie musi, rozszerzać się na klatkę piersiową.

Ostre zapalenie wyrostka robaczkowego - ból rozpoczyna się w okolicach pępka, szybko jednak przechodzi do prawej dolnej części. Nacisk lub kaszel wywołuje natychmiastowe zaostrzenie bólu. Pojawiają się nudności, wymioty i gorączka.

Kamica nerkowa - typowe objawy to ból i skurcze brzucha, krew lub ropa w stolcu, gorączka. Można wziąć lek przeciwbólowy, ale nie może to być aspiryna. Szybko należy zasięgnąć porady lekarskiej.

Przepuklina - może zacząć się od "zwykłego" bólu brzucha, ale dołączają do niego wymioty, biegunka, brak apetytu, zgaga, gazy. Często chory sam potrafi zlokalizować "dziwną gulkę" pod skórą. Niektóre rodzaje przepukliny wymagają interwencji chirurgicznej, dlatego pomoc lekarska jest niezbędna.

Zapraszam do zapoznania się z innymi tematami:

Historia masażu Rodzaje masażu Techniki masażu Masaż w jednostkach chorobowych Fizjoterapia Dieta Odnowa biologiczna Fitness Odchudzanie Kinezyterapia

Strona główna

Darmowy hosting zapewnia PRV.PL